نقش دهیاران زن در توسعه مدیریت روستایی

گزارشی با عنوان” نقش دهیاران زن در توسعه مدیریت روستایی”

گروه اجتماعی خبرگزاری جمهوری اسلامی در آستانه پنجمین انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا گزارشی با عنوان” نقش دهیاران زن در توسعه مدیریت روستایی” تهیه و منتشر نموده که به شرح زیر است:
یکی از شرایط لازم برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی، مشارکت زنان روستایی در سطح مدیریت روستاهاست، زنان روستایی با حضور در نقش‌های مدیریتی همچون دهیاری و شورای اسلامی روستا، می‌توانند در توسعه جامعه محلی نقش بسزایی داشته باشند.
در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جامعه، شاهد هستیم که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره زنان ایران اسلامی توانسته‌اند با پیشرفت در عرصه تحصیل و کسب مدارج علمی و دانشگاهی، حضوری فعال و گسترده در جامعه داشته‌ باشند.
این مشارکت در تمامی سطوح مدیریتی (ملی، منطقه ای، ناحیه‌ای و محلی) قابل ملاحظه و چشمگیر است و نظام جمهوری اسلامی، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در کشور را با بهره‌گیری از ساختارهای قانونی و فرادستی و بهره‌گیری هر چه بیشتر از این ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در کشور فراهم کرده و بر همین اساس بستر لازم برای مشارکت و حضور بیش از پیش زنان در جامعه ایجاد شده است .
یکی از مسائلی که جوامع در حال توسعه و توسعه یافته امروزه با آن مواجه هستند و برای آنها بسیار مهم است ،مسئله توسعه پایدار و یکی از مهمترین شاخه‌های آن یعنی توسعه پایدار روستایی است که می‌تواند راهگشای جامعه در رسیدن به توسعه پایدار در تمام سطوح باشد.
برای رسیدن به توسعه پایدار، توجه به چند مؤلفه اساسی مورد نظر است که مهمترین آن نیروی انسانی است که زنان هم دراین بین نیمی از جوامع بشری را تشکیل می دهند که از اهمیت خاصی در زمینه دسترسی به توسعه پایدار برخوردارند.

زنان و مشارکت در شکل گیری توسعه پایدار
توجه به دو مولفه زنان و مشارکت در شکل‌گیری توسعه پایدار و استمرار آن از عوامل اصلی هستند، این دو مولفه در شکل‌گیری توسعه پایدار روستایی نیز می‌تواند بسیار راهگشا باشد.
مدیریت نواحی روستایی یکی از مهمترین اجزای دست‌یابی به توسعه پایدار در سطح ملی است که بدون بهره‌گیری از شیوه‌های مدیریتی توانمند و کارآمد میسر نخواهد شد.
مدیریت خردمندانه سکونتگاه‌های روستایی بر پایه خردجمعی و مشارکت واقعی همه ذی‌نفعان در راستای توسعه و پیشرفت پایدار از اهمیت بسزایی برخوردار است،بنابراین مشارکت زنان در مدیریت روستایی به عنوان یکی از ذی‌نفعان دارای اهمیت بسیار است .

اصل شورا در اسلام
اصل شورا و مشاوره از مهمترین اصول اجتماعی اسلام است که در منابع اسلامی با دقت و اهمیت خاصی مطرح و در سیره پیامبر اکرم(ص) و پیشوایان بزرگ اسلام جایگاه ویژه ای دارد به طوری که می توان گفت ،نهاد شورا ستون فقرات نظام اسلامی و شیوه ای اجتناب ناپذیر در مدیریت جامعه اسلامی است.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که برگرفته از قرآن کریم و سنت پیامبر و معصومین(ع) است ،اصول مهمی را در بر گرفته است که هفتمین اصل آن، مربوط به شوراست.
در این اصل بیان شده است: طبق دستور قرآن کریم «وَ امَرُ هُم شوری بَینَهُم» و« شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ » شوراها، مجلس شورای اسلامی ، شورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش و روستا و نظایر این ها از ارکان تصمیم گیری و اداره امور کشورند.
شورای اسلامی شهر و روستا ،شوراهایی هستند که در شهرها و روستاها ایران بطور جداگانه با رای مردم همان حوزه انتخاب می‌شوند ،همچنین شورای هر استان از نمایندگان منتخب شوراهای شهرستان‌های تابعه هر استان تشکیل می‌شود.
براساس ماده ۶۸ وظایف و اختیارات شورای اسلامی روستا ،انتخاب فردی ذیصلاح به سمت دهیاری برای مدت چهار سال بر اساس آیین‌نامه مربوط و معرفی به بخشدار جهت صدور حکم از وظایف شوراهای روستایی است .
از آنجایی که زنان در همه جوامع و همین طور درجوامع روستایی هم نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند در مناصب مختلف از جمله مناصب مربوط به مدیریت شهری و روستایی می توانند در روند و تسریع توسعه موثر باشند و شوراهای روستایی هم در انتخاب و عزل دهیاران دخالت دارند ،انتخاب زنان در مقام دهیاران چند سالی است که چشمگیر بوده و نشان دهنده تاثیر زنان در امر مدیریت روستایی است .
بنابراین باتوجه به اینکه در آستانه برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراهای شهر و روستا همزمان با دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری (۲۹اردیبهشت ماه امسال) هستیم انتخاب افراد اصلح ،کارآمد و متخصص به عنوان اعضاء شوراهای روستایی می تواند تاثیر مستقیم درانتخاب دهیاران داشته باشد و انتخاب دهیار خوب و شایسته هم بر روندتوسعه روستایی و به دنبال آن بر روند توسعه کشور تاثیرگذار خواهد بود .

زنان و مدیریت روستا و دهیاری ها
معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری ها گفت : یکی از عرصه‌های قابل تامل برای حضور زنان درحوزه مدیریت روستا، نهاد دهیاری‌ است که با شروع به کار دهیاری‌ها براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تحقق یافت.
سعیدرضا جندقیان افزود:پس از تصویب «قانون تاسیس دهیاری‌های خودکفا» و در راستای تقویت بنیان مدیریت روستایی، وزارت کشور سیاست را‌ه‌اندازی، تقویت و ساماندهی تشکیلات دهیاری‌ها را در پیش گرفت.
وی خاطر نشان کرد: بر این اساس ۳۳هزار و ۵۳۵ دهیاری در اقصی نقاط کشور فعالیت می کنند در این میان زنان از بدو شکل‌گیری دهیاری‌ها حضور پویا و فعالی در عرصه مدیریت روستایی به نمایش‌ گذاشته‌اند.

سهم زنان دهیار طی سال های گذشته
جندقیان گفت: سهم‌ بانوان دهیار طی سال‌های ۸۶-۸۴ با رشد ۱۵۶ درصدی، از ۱۵۰ به حدود ۴۰۰ نفر و از سال ۹۰-۸۶ با رشد ۱۲۳ درصدی از ۴۰۰ نفر به ۸۸۸ نفر و از سال ۹۰-۹۳ با رشد ۷۴ درصدی به۱۵۴۴ نفر و از سال ۹۳ تا کنون با رشد۴۳.۳۴ درصدی به۲۱۶۷ نفر افزایش یافته است.
وی ادامه داد: این موضوع حاکی از رشد و بالندگی فکری و فرهنگی روستاییان و توانمندی زنان در عرصه مدیریت روستایی است.
به گفته این مسئول در سازمان شهرداری ها و دهیاری ها ،دهیاران زن، به عنوان نمایندگان دو اجتماع بزرگ از ایران شامل اجتماع زنان و اجتماع مدیران روستایی؛ بار سنگین مسئولیت مدیریت روستایی را بر دوش می‌کشند.

مهم‌ترین انتظارات از مدیران زن روستایی(دهیاران زن)
جندقیان گفت : تلاش برای به نمایش گذاشتن قدرت، توانایی، انگیزه و ظرفیت‌های زن مسلمان ایرانی برای حضور در عرصه‌های مختلف خدمت‌رسانی،بهره‌گیری از تمامی توان و ظرفیت‌های انسانی روستا بویژه زنان در عرصه توسعه و آبادانی روستا،کمک به توسعه و ترویج فرهنگ و تعالیم اسلام ناب محمدی در مناطق روستایی کشورو تقویت روحیه خودباوری در خود و سایر زنان روستایی برای حضور و نقش‌آفرینی در عرصه‌های مختلف از مهم‌ترین انتظارات از مدیران زن روستایی(دهیاران زن) است .
وی ادامه داد: تلاش در توانمندسازی خود برای موفقیت در انجام وظایف محوله از طریق شرکت در دوره‌های آموزشی ،حضور فعال و موثر در تمامی عرصه‌های توسعه روستایی با حفظ شعائر دینی و مذهبی وبرنامه‌ریزی در جهت توانمندسازی زنان سرپرست خانوار روستایی و فراهم‌ کردن زمینه‌های مشارکت آنان در عرصه‌های مختلف ازدیگر انتظارات از دهیاران زن است.

رشد ۷۴درصدی دهیاران زن در دوره چهارم شوراها
جندقیان گفت :شمار دهیاران زن در دوره اول شوراها ۱۵۰ نفر، در دوره دوم شوراها با رشد ۱۵۶ درصدی، از ۱۵۰ به حدود ۴۰۰ نفر، در دوره سوم شوراها با رشد ۱۲۳ درصدی از ۴۰۰ نفر به ۸۸۸ نفر و در دوره چهارم شوراها با رشد ۷۴ درصدی به۱۵۴۴ نفر رسید.
وی تصریح کرد: شمار دهیاران زن با رشد صعودی مواجه بوده که در پایان دوره چهارم شوراها با رشد۴۳.۳۴ درصدی به۲۱۶۷ نفر دهیار زن افزایش یافته است.
معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری اعلام کرد:این آمار و اطلاعات حاکی از آن است که، حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی طی دولت یازدهم، رشد چشمگیری داشته است .
وی افزود : این امر نمایانگر نقش فعالانه این قشر از جمعیت در توسعه کشور است،چرا که زنان از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالایی برخوردار هستند و کشور و دولت کنونی توانسته است با ایجاد شرایط و بسترهای لازم، موجبات بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های زنان روستایی را در عرصه مدیریتی، بیش از پیش فراهم سازد.
جندقیان گفت : مشاهده وضعیت روند تغییرات نشان می‌دهد که شمار دهیاران زن در پایان دوره چهارم شوراها در استان‌های کشور، با نرخ رشد ۴۰.۳۴ درصد رو به افزایش بوده است .

استان های کرمان ،گیلان و سیستان بلوچستان دارای بیشترین دهیاران زن
وی تاکید کرد: مشاهده وضعیت دهیاران زن در آغاز و پایان دوره چهارم شوراهای اسلامی شهر و روستا نشان می‌دهد که، در اکثر استان‌های کشور شمار دهیاران زن درپایان دوره چهارم شورای اسلامی نسبت به آغاز دوره چهارم افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: استان کرمان با ۱۱.۶۳درصد، استان گیلان با ۷.۳۴ درصد و سپس استان سیستان و بلوچستان با ۶،۳۲ درصد، به ترتیب بیشترین میزان افزایش شمار دهیاران زن در طول مدت خدمت دولت یازدهم را به خود اختصاص داده‌اند.

۵۴درصد دهیاران زن دارای تحصیلات دانشگاهی هستند
معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری گفت : وضعیت تحصیلی دهیاران زن بیانگر این است که ۵۴ درصد از دهیاران زن با تحصیلات دانشگاهی (کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) در عرصه مدیریت روستایی فعالیت دارند.
وی افزود: میزان تحصیلات دانشگاهی دهیاران زنان در کل کشور ۳۹ درصد است بنابراین نسبت تحصیلات دانشگاهی دهیاران زن از کل کشور ۱۵ درصد بیشتر است که این رشد مثبت، نشان‌دهنده بهره‌گیری از توان زنان تحصیل‌کرده در عرصه مدیریت روستایی و اعتماد شوراهای اسلامی روستا با قابلیت‌ها و توانمندی آنها است که می‌تواند عامل تحول در عرصه مدیریت روستایی در دولت یازدهم ‌باشد.
وی اضافه کرد:همچنین آمار و اطلاعات نشان می دهد که در مقطع تحصیلی کارشناسی ، تحصیلات دهیاران زن (۳۹ درصد) ۱۴.۵۳ درصد نسبت به تحصیلات دهیاران کل کشور (۲۴.۴۷ درصد)، رشد مثبت داشته است که بسیار قابل توجه است .
جندقیان افزود:در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر نیز تحصیلات دهیاران زن (۳ درصد) ۱.۵۶ درصد نسبت به تحصیلات دهیاران کل کشور (۱.۴۴ درصد) رشد مثبت و قابل ملاحظه‌ای داشته است.

» مطالب مرتبط:

قطعی برق و مسدود شدن راه ۴۰ روستا در پی طوفان شن در شهرستان ریگان استان کرمان عملیات اجرایی گازرسانی به شهر ریگان و پنج روستای استان کرمان آغاز شد رانش زمین در روستای لیلیم املش ، براثر بارش باران گازرسانی به ۲۰۸ روستا استان کرمان در سال ۹۷ طرح هادی یکهزار و ۵۰۰ روستای مازندران روی کاغذ