آشنایی با وظایف دهیار

هر روستایی،حتی بیش از یک شهرنشین باید با حقوق خود آشنا باشد.
اعلان فرمان‌ها و قوانین و مقررات عمومی. همکاری در حفظ و نگهداری تأسیسات عمومی و عمرانی و اموال و دارایی‌های روستا. همکاری با سازمان‌ها و نهادهای دولتی و ایجاد تسهیلات لازم در جهت ایفای وظایف آنان. مراقبت در اجرای مقررات بهداشتی و حفظ نظافت و ایجاد زمینه مناسب برای تأمین بهداشت محیط.

بیشتر بخوانید:

https://rc.majlis.ir/fa/law/print_version/121720

دهیارکیست؟

جدیدترین شخصیتی است که پس از تصویب «قانون تأسیس دهیاری‌‌های خودکفا در روستا‌‌های کشور» برای اولین بار در سال ۱۳۷۵ پای به عرصه مدیریت روستایی کشور نهاد. در این قانون مسئولیت اجرایی مدیریت روستایی بر عهده مقامی با عنوان «دهیار» گذاشته شده که از سوی شورا برای مدت چهار سال انتخاب می‌شود.

«ایجاد اعتماد متقابل با مردم روستا، منظم و قانونمند و اشراف بر وظایف خویش و شورا، مشارکت جو و مشارکت طلب، نگرش تولیدگرایی، انعطاف پذیر در برابر مردم و شورا، پیگیر در امور روستا، اعتقاد به گفتگو و مذاکره، اعتقاد به افکار و سلیقه‌‌های مختلف»

وظایف و اختیارات دهیار و دهیاری

مستند به ماده واحده «قانون تأسیس دهیاری‌‌های خودکفا در روستا‌های کشور»، و نیز ماده ۲ «اساس‌نامه تشکیلات و سازمان دهیاری‌ها»، دهیاری به عنوان نهادی عمومی غیردولتی محسوب می‌شود که دارای شخصیت حقوقی مستقل است و وظایفی برای آن تدوین شده است.

به این ترتیب دهیاری به عنوان آخرین حلقه در نهاد اجرایی کشور است که قانون منبعث از قانون اساسی، تشکیل شورا‌های اسلامی روستا را برای نظارت به اجرای هر چه مطلوب‌تر وظایف آن تعیین کرده است. از سوی دیگر با توجه به نهاد غیردولتی و خودکفا بودن، ماهیتی مستقل از دولت یافته است که این امر موقعیت ویژه‌ای را برای دهیاری نسبت به سایر دستگاه‌‌های اجرایی کشور که دولتی و منصوب به دولت هستند، ایجاد می‌کند. زیرا از یک سو دهیاری هم‌چون شهرداری، نهادی عمومی و غیردولتی است که با نظارت و تصویب و تأیید شورا فعالیت می‌کند و از سوی دیگر مؤظف به انجام کارکردهایی است که در حیطه وظایف دستگاه‌‌های دولتی در سطوح بالاتر از روستا می‌باشد. این مسأله جایگاه و ماهیتی خاص برای دهیاری ایجاد می‌نماید که فراتر از مسوول اجرای مصوبات شورا خواهد بود. به‌این ترتیب وظایف اصلی دهیاری و هم‌چنین دهیار را می‌توان در محور‌های زیر خلاصه نمود:

طبق ماده ۱۰ فصل دوم «اساس‌نامه، تشکیلات و سازمان دهیاری‌ها» وظایف تفصیلی دهیار و دهیاری برای اداره و حفظ توسعه پایدار روستا بر اساس قانون شوراها و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه، وظایفی برای دهیاری تعیین شده که این وظایف را می‌توان به شرح زیر دسته‌بندی کرد:

وظایف خاص: وظایف خاص صرفاً باید توسط نهاد دهیاری انجام گیرد و نهاد موازی و دستگاه دیگری در این خصوص وظیفه‌ای ندارد. وظایفی مانند مدیریت پسماند‌های روستایی، ایمنی و آتش‌نشانی، مدیریت گورستان، اجرای مصوبات شورای‌اسلامی روستا، وصول عوارض مصوب و صدور مجوز ساخت و ساز و تفکیک اراضی از جمله این وظایف محسوب می‌شوند که ذاتاً توسط دهیار و دهیاری انجام می‌گیرد.

وظایف عام: در این گونه وظایف، دهیاری بسترساز و تسهیل‌کننده وظایف سایر دستگاه‌‌های متولی توسعه و عمران در سطح روستا می‌باشد. وظایفی مانند ثبت احوال، حفظ، احیاء و توسعه منابع طبیعی در روستاها، صیانت و حفاظت از میراث فرهنگی، توسعه گردشگری، اجرای فرامین دولتی، حفظ نظم و امنیت محیط روستا، کمک به احداث تأسیسات آب، برق، گاز و تلفن در روستاها، پیگیری و ایجاد زمینه نظارت بر امور بهداشت عمومی روستا از قبیل کشتارگاه‌ها، نانوایی‌ها و مانند آن، معرفی و بازاریابی محصولات کشاورزی و صنایع دستی روستا، فراهم‌سازی زمینه‌‌های اشتغال در روستا، مناسب‌سازی فضا‌های عمومی روستا برای تردد جانبازان و معلولین جسمی- حرکتی، مساعدت به خانواده‌‌های بی‌سرپرست و بی‌بضاعت روستا، در این دسته‌بندی جای می‌گیرد. این وظایف ماهیت معاضدتی و همکاری دارند که دهیار بایستی برای انجام آن‌ها با دستگاه‌ها و سازمان‌‌های متولی ذی‌ربط همکاری نموده و شرایط ایفای وظایف آن‌ها در روستا را فراهم نماید.

همان‌گونه که ذکر گردید به موجب ماده ۱۰ اساس‌نامه، تشکیلات و سازمان دهیاری‌ها وظایف گسترده‌ای بر عهده دهیاران گذاشته شد که بسیاری از این وظایف در شهرها برعهده شهرداری‌ها و سازمان‌‌های محلی قرار دارد. این وظایف مجموعه‌ای چند وجهی از فعالیت‌‌های ستادی و اداری، اقتصادی- مالی، خدماتی– اجتماعی و سیاسی، کالبدی- عمرانی و بهداشتی- زیست محیطی را شامل می‌شود که در ذیل آورده شده است:

وظایف ستادی و اداری

اجرای مقررات دهیاری که جنبه عمومی دارد و به تصویب شورا و تأیید شورای اسلامی بخش رسیده و پس از اعلام برای کلیه ساکنان روستا لازم الإجراست؛

انجام معاملات دهیاری اعم از خرید و فروش و اموال منقول و غیرمنقول، مقاطعه، اجاره، استجاره؛

اهداء و قبول اعانات و هدایا با تصویب شورا؛

برآورد، تنظیم و ارائه بودجه سالانه دهیاری و متمم و اصلاح آن به شورا جهت تصویب؛

ارسال گزارش ماهانه فعالیت‌‌های دهیاری برای شورا و رونوشت آن به بخشداری؛

حضور دهیار در زمان و مکان مقرر و پاسخ‌گویی به سؤالات در صورت تقاضای شورا؛

ارسال گزارش‌‌های درخواست شده به شورا در موعد مقرر توسط دهیار؛

مراقبت، حفظ و نگهداری اموال و تأسیسات عمومی در اختیار دهیاری؛

اجرای مصوبات شورا.

وظایف اقتصادی- مالی دهیاری

شناسایی زمینه‌‌های اشتغال در روستا و مساعدت در جهت تأمین کار برای افراد جویای کار با همکاری دستگاه‌‌های ذی‌ربط؛

همکاری با مراجع در جهت تسهیل دسترسی مردم روستا به آرد و نان مرغوب؛

مراقبت و اهتمام کامل در نصب برگه قیمت بر روی اجناس و اجرای تصمیمات شورای اسلامی بخش و روستا نسبت به ارزانی و فراوانی خوارو بار و مواد مورد احتیاج عمومی؛

پیگیری و مساعدت در جهت ایجاد صندوق‌‌های قرض الحسنه؛

معرفی خانواده‌‌های بی‌سرپرست و بی‌بضاعت به سازمان بهزیستی کشور و کمیته امداد امام خمینی و مساعدت به آن‌ها در حد امکانات؛

همکاری با شورا‌های بخش و بخشداری به منظور بررسی و صدور پروانه کسب؛

تهیه تعرفه عوارض با همکاری شورا و ارائه آن به شورای اسلامی بخش؛

وصول عوارض مصوب مراجع قانونی و مصرف آن در موارد معین؛

تشویق و ترغیب روستاییان به توسعه صنایع دستی و اهتمام به ترویج، توسعه و بازاریابی محصولات کشاورزی و دامی روستا؛

کمک به شورا در خصوص بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی‌‌های اقتصادی و تهیه طرح‌ها و پیشنهاد‌های اصلاحی و عملی در زمینه‌‌های یاد شده و ارائه آن به مسوولان ذی‌ربط جهت اطلاع، برنامه‌ریزی و اقدام؛

تعیین نرخ (آب، برق و مخابرات) تا زمان اقدام مراجع ذی‌ربط.

وظایف خدماتی– اجتماعی و سیاسی دهیاری‌ها

کمک به شورا در خصوص بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی‌‌های اجتماعی و امور رفاهی روستا و تهیه طرح‌ها و پیشنهاد‌های اصلاحی و عملی در زمینه‌‌های یاد شده؛

تشویق و ترغیب روستاییان به انجام اقدامات لازم جهت رعایت سیاست‌‌های دولت؛

همکاری مؤثر با سازمان ثبت‌احوال در جهت ثبت موالید و متوفیات و تهیه آمار مربوط؛

همکاری با نیروی انتظامی و ارسال گزارش پیرامون وقوع جرایم؛

اعلام فرامین و قوانین دولتی و پیگیری و اجرای آن؛

همکاری با سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و ایجاد تسهیلات لازم برای ایفای وظایف آن‌ها؛

جلوگیری از تکدی‌گری و واداشتن متکدیان به کار؛

همکاری با واحد‌های امدادرسان در هنگام وقوع حوادث و سوانح غیرمترقبه و بلایای طبیعی؛

پیشنهاد نامگذاری معابر و اماکن و تأسیسات روستا به شورا جهت بررسی و ارائه آن‌ها به شورای اسلامی بخش جهت سیر مراحل آن؛

پیگیری و مساعدت در جهت ایجاد مؤسسات خیریه و مؤسسات فرهنگی؛

تنظیف و نگهداری معابر، انهار عمومی، مجاری آب‌ها و فاضلاب و لایروبی قنوات.

وظایف کالبدی- عمرانی

فراهم نمودن زمینه ایجاد خیابان‌ها – کوچه‌ها، میدان‌ها، پارک‌ها، فضای‌سبز، ورزشی، آموزشی، مراکز تفریحی عمومی و مجاری آب و توسعه معابر و پیگیری طرح‌ها و نظارت بر اجرای آن‌ها؛

صدور پروانه برای ساختمان‌هایی که در محدوده قانونی روستا ساخته می‌شوند در چارچوب ضوابط و استاندارد‌های اعلام شده دستگاه‌‌های ذی‌ربط؛

همکاری با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در جهت تعیین و اجرای طرح‌‌های هادی روستا و ارائه پیشنهاد‌های لازم در تعیین کاربری اراضی واقع در روستا به منظور گنجاندن آن‌ها در طرح هادی و اجرای ضوابط مصوب مربوط با موافقت شورا؛

کمک به شورا در خصوص بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی‌‌های عمرانی و تهیه طرح‌ها و پیشنهاد‌های اصلاحی و عملی در زمینه‌‌های یاد شده؛

مشارکت و همکاری با شورا در جهت پیگیری اجرای طرح‌‌های عمرانی اختصاص یافته به روستا؛

تأمین اراضی مورد نیاز مرتبط با اهداف و وظایف دهیاری پس از اخذ مجوز قانونی؛

همکاری مؤثر با مسوولین ذی‌ربط در جهت حفظ و نگهداری منابع طبیعی واقع در محدوده قانونی روستا؛

تسطیح معابر و انهار عمومی و مجاری آب‌ها و فاضلاب و لایروبی قنوات مربوط به روستا و تأمین آب و روشنایی در حد امکان؛

کمک در احداث تأسیسات تولید و توزیع آب، برق و مخابرات؛

ایجاد و سازماندهی غسال‌خانه و گورستان و تهیه وسایل حمل اموات و مراقبت در انتظام اموات؛

اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ روستا از خطر سیل و حریق و رفع خطر بناها و دیوار‌های شکسته و خطرناک واقع در معابر و اماکن عمومی و تسطیح چاه‌ها و چاله‌ها؛

تشریک مساعی با سازمان صنایع دستی،‌ گردشگری و میراث فرهنگی در حفظ بناها و آثار باستانی روستا و همکاری با مسوولان ذی‌ربط برای اداره، احداث، نگهداری و بهره‌برداری از تأسیسات عمومی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و رفاهی مورد نیاز روستا در حد امکانات؛

همکاری و نگهداری و تأسیس راه‌‌های واقع در حریم اراضی روستا از طریق خودیاری اهالی روستا و دستگاه‌‌های ذی‌ربط؛

گزارش پیشرفت یا عدم پیشرفت فیزیکی طرح‌ها به شورا و بخشدار و پیشنهاد راه‌کار‌های مناسب برای تسریع در اجرای آن‌ها در جهت اجرای بند (ه) ماده (۷۶) قانون شورا.

وظایف خدمات بهداشتی- زیست محیطی

پیگیری و ایجاد زمینه نظارت بر امور بهداشتی روستا از قبیل کشتار بهداشتی دام و عرضه گوشت؛

بهبود وضع زیست‌محیطی روستا؛

کمک به شورا در خصوص بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی‌‌های بهداشتی و تهیه طرح‌ها و پیشنهاد‌های اصلاحی و عملی در زمینه‌‌های یاد شده؛

مراقبت بر اجرای مقررات بهداشتی و حفظ نظافت و ایجاد زمینه مناسب برای تأمین بهداشت محیط؛

مراقبت بر وضعیت بهداشتی گرمابه‌ها، نانوایی‌ها، قصابی‌ها، قهوه‌خانه‌ها و فروشگاه‌‌های موادغذایی و بهداشتی بر اساس ضوابط و مقررات مربوط و معرفی اماکن غیربهداشتی به مسوولان ذی‌ربط.

مراقبت بر بهداشت ساکنان روستا و تشریک مساعی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای واکسیناسیون در جهت پیشگیری از بیماری‌‌های واگیردار؛

همکاری در جلوگیری از شیوع بیماری‌‌های انسانی و حیوانی فراگیر و مشترک انسان و دام، اعلام مشاهده این‌گونه بیماری‌ها به مراکز بهداشتی درمانی و دامپزشکی محل یا سایر مراکز ذی‌ربط، اهتمام به نگهداشتن بیماران مبتلا، معالجه و دفع حیوانات مبتلا به امراض واگیر، بلاصاحب یا مضر.

کدخبر: ۱۸۶۷

» مطالب مرتبط:

احیا تعاونی های دهیاری با رویکرد مشارکت در فعالیتهای اقتصادی و تولیدی بکارگیری نیروی انسانی برای دهیاری‌ ابلاغ دستورالعمل پرداخت حقوق و مزایای دهیای ها پس از ۱۲ سال برگزاری آزمون استخدامی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها در سیستان وبلوچستان؛ فردا نرم افزار صدور عوارض ترز